Di que está sempre alerta por se salta a faísca creativa. Cando vai pola rúa ou pasea á beira do mar “vou observando, manteño unha atención continua, estou sempre preparado para o disparo, por se o que experimento pode ser obxecto de plasmación, de plástica, para expresalo a través dunha escultura”, asegura Miguel Muñiz de las Cuevas (Ourense, 1943). Este economista, cunha destacada traxectoria en diversas institucións económicas estatais (como o Instituto de Crédito Oficial) e que tamén levou a dirección do Teatro Real, entraba de cheo no mundo da escultura hai case unha década, despois de xubilarse.
Compartía por vez primeira a súa obra coa público na galería madrileña Ana Arambarri no 2012 e, dende entón, ten exposto en diversas partes da xeografía española. A súa última mostra, “Entre el caos y la armonía”, podía visitarse ata este 16 de agosto na en Nemonon de Pontevedra. Nela comparte espazo con Miguel Saco. Nesta mostra achega series sobre teclas de piano e unha instalación (con pedras e ponlas de árbores) inspirada no lume que devoraba hai uns anos o coruñés Monte Pindo.
Aínda que sempre estivo moi relacionado co mundo da arte, podería dicirse que a súa vertente creadora tense manifestado de forma tardía…
Si, moi tardiamente, é algo bastante recente. O meu contacto coa arte non tiña nada que ver cunha profesión, nin con exposicións, pero si tiven ocasión de promover o coleccionismo cando fun presidente dunha entidade bancaria, fundei un pequeno museo. Sempre me gustou a arte, pero sen ningunha pretensión de proxección cara o exterior.
Fun pouco a pouco como escultor, un tamén necesita algúns estímulos exteriores, non é só o que un pensa, e houbo unha galerista de Madrid, Ana Arambarri, que me animou a expoñer e foi así como din ese primeiro paso, case sen decatarme e sen pretendelo moito. Máis que unha vocación de escultor ou de artista plástico, isto é algo que me vén, sobre todo, pola miña afección pola arte. E así fun saíndo e realizando algunhas exposicións en Madrid, en Andalucía, en Galicia. Agora en Pontevedra xurdiu tamén a ocasión dunha exposición e foi estupendo. Deste xeito vou facendo o camiño, con toda lentitude porque non teño ningunha presa, nin ningunha ambición especial.
Na arte hai manifestacións moi diversas, ¿por que escolleu a escultura?
Non teño formación na academia de artes e, aínda que a pintura meréceme moito respecto, paréceme moi complexo o manexo do color. En cambio na visualización das cousas, como unha especie de descubrimento, pois sentíame máis cómodo. Ves unha pedra e pode ser que por si mesma non diga nada, pero dependendo de se a colocas nun lugar ou noutro, pois resulta que cobra certa importancia, certo interese, descubres algo… E quen di unha pedra pode dicir calquera outra cousa, como unha tecla de piano. Son descubrimentos físicos que non implican demasiada complicación e que, en cambio, posúen unha forza visual grande. A escultura é algo inmediato, que convive contigo, que resulta moito máis fácil de conxeniar co que se presente.
Citaba as pedras, as teclas de piano… ¿como selecciona eses materiais creativos e traballa con eles?
Case aparecen ante min, moitos deles recólloos das praias. Recordo que nunha praia galega atopei montóns de pedras que trouxeran os movementos das ondas e as mareas e que dicían algo. Estiveran diante de min moito tempo e nunca vira nada, e, de súpeto, descubrín que había algo distinto e expúxeno. E ao facelo ponse en marcha o proceso de como o ve a xente, algúns dirán que está ben e outros que non. Doulle moito valor a como aprecia a xente a obra, aos seus eloxios ou ao menosprezo, e niso si que teño certa capacidade para descubrir se son cribles ou non.
Tamén traballo coas teclas de piano. Nunha ocasión tiña tres ou catro teclas na man e xogando con elas vin que se podían facer moitas combinacións con certo sentido e desenvolvinas. Amoseino na miña primeira exposición e gustou moito, e iso animoume a continuar por esa liña e agora nesta mostra en Pontevedra presentei máis combinacións, unhas vinte.
Ese mesmo descubrimento dos materiais sucedeume cos adoquíns. Nunha praia galega vin uns adoquíns antigos dun tamaño bastante grande, chamáronme moito a atención e desenvolvín outra liña con eles, decateime de que foron elementos revolucionarios no maio do 68, cando os estudantes os arrincaban das rúas de París no seu proceso de protesta. E, como quedaban un pouco fríos, engadínlle unha especie de mordaza de ferro, e isto concidiu no tempo co momento no que se estaba discutindo a “lei mordaza” e, dese xeito, xuntei dous elementos que non dicían nada illadamente, pero si xuntos.
A escultura é ademais algo que podo facer en calquera momento e lugar, tamén podería dicirse que é algo moi confuso, ¿pero non o é tamén a vida? É un pouco a sorpresa da creación.
En certa maneira podería dicirse que nesta exposición “Entre el caos y la armonía” resúmese boa parte da súa traxectoria escultórica..
Si, é certo. Hai unha instalación que é unha representación con obxectos totalmente libre, unha forma de ver a natureza e de expresar a catástrofe dun incendio. E logo están as teclas de piano, que sempre son iguais, branco e negro, e están colocadas cunha disciplina férrea no teclado. Eu dinlle liberdade a iso, combineinas como quixen e iso atreu a atención de moita xente. De aí vén tamén o título da exposición, o tema de buscar a orde, aínda que, ao mesmo tempo, a min sérveme igual unha visión harmónica e outra caótica, non son ningún escultor da desgraza nin da perfección.
Gústame a riqueza da arte contemporánea e a súa xenerosidade, é moi atractiva porque un séntese tremendamente libre. Un ten ese momento de liberdade para facer o que sexa, incluso para dedicarse a expoñer esculturas tardiamente, como dicía vostede ao principio. Isto é moi aberto, moi xeneroso.
Texto: A.R.
Fotos cedidas.
