O Ministerio para a Transición Ecolóxica e Reto Demográfico (MITECO) vén de anunciar a tramitación de novas obras para a conservación e mellora ambiental nas Reservas Naturais Fluviais por un importe de 14 millóns de euros, que se executarán complementariamente a través dos fondos do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia.
As Reservas Naturais Fluviais (RNF) comprenden os tramos de leitos dos ríos onde as presións e impactos producidos pola actividade humana non alteraron o seu estado natural e que están, por tanto, en moi bo estado ecolóxico. Ata a data, España conta con 222 reservas naturais fluviais, o que supón máis de 3.000 quilómetros de tramos de río. A declaración destas reservas hidrolóxicas busca protexer e conservar os tramos fluviais e masas de auga que aínda non foron alterados pola acción humana ou que merecen un especial esforzo de recuperación.
“Poñer en valor estes espazos do dominio público hidráulico é fundamental para fomentar a conciencia cidadá sobre o uso racional da auga e dos nosos espazos fluviais”, sinala o ministerio. No marco da nova planificación hidrolóxica, que se atopa en consulta pública ata final de ano, está prevista a declaración de 57 novas reservas nas demarcacións intercomunitarias, 15 fluviais, 22 lacustres e 20 subterráneas. Desde 2015, España impulsou a declaración de 135 reservas fluviais nas distintas demarcacións hidrográficas intercomunitarias, ás que se suman outras 87 nas concas intracomunitarias.
Ao mesmo tempo, elaborouse un Catálogo Nacional de Reservas Hidrolóxicas dispoñible na súa páxina web, así como as medidas de xestión das reservas xa declaradas, nas que se establecen os principios de xestión a creación da rede de seguimento dos efectos do cambio climático nos ecosistemas fluviais.
O novo investimento para protexer as reservas súmase ás xa executadas ata a data, que ata o momento superan os 5,5 millóns de euros dedicados ao deseño das medidas, redacción de proxectos e execución de obras asociadas. Estas actuacións comprenden, desde a retirada de represaes obsoletos, a creación de escalas de peces e outras actuacións de permeabilización de obstáculos, ata loita contra as especies exóticas invasoras, mellora da vexetación de ribeira, creación de humidais e celebración de xornadas divulgativas e outras actuacións ambientais realizadas en colaboración cos Concellos e Comunidades Autónomas.
Xornadas divulgativas
Entre hoxe e mañá están a celebrarse en nove Reservas Naturais Fluviais unhas xornadas didácticas para dar a coñecer e resaltar o valor destas figuras de protección. O encontro contou ata o momento con máis de 300 participantes, en arranxo aos protocolos de seguridade asociados ao COVID-19 asociadas
Igualmente, durante estes anos delimitouse o dominio público hidráulico de 220 km de tramos de RNF seleccionadas polas presións existentes, e realizáronse 35 xornadas divulgativas para explicar os valores ambientais das reservas fluviais, as medidas de xestión a implantar e as obras de recuperación ambiental previstas.
No tocante ao seguimento do impacto do cambio climático das 37 reservas que actualmente forman a rede, estableceuse un protocolo de seguimento e medida de variables meteorolóxicas, hidrolóxicas, biolóxicas e hidromorfológicas, e realizouse unha caracterización detallada da situación actual das reservas fluviais, que se irán comparando ao longo do tempo.
Durante o ano 2020, nas concas do Miño Sil e Segura, restauráronse un 5 km de tramos de río, elimináronse 8 barreiras transversais obsoletas e adaptáronse outras 3, o que supuxo a recuperación da continuidade lonxitudinal de 60 km de ríos nas reservas. No caso da conca do Cantábrico, adxudicáronse os traballos en marzo deste ano e está previsto que nestes días iníciense diversas actuacións para a mellora da continuidade fluvial nas reservas naturais fluviais de Somiedo e Porcia (Asturias).
No resto de concas están xa finalizándose os trámites administrativos para, con cargo ao Plan PIMA Adapta e o FRTR, poder iniciar os traballos durante este outono/inverno.
