A Fundación Juana de Vega vén de publicar un novo informe sectorial independente non que fai unha “Estimación do impacto socioeconómico das denominacións de orixe vitivinícolas de Galicia” nos seus territorios, así como non conxunto de Galicia. O informe amosa a contribución macroeconómica xerada polas explotacións vitícolas e as adegas a través de tres variables: produción, valor engadido bruto (VEB) e emprego facendo fincapé na contribución dás cinco Denominacións de Orixe Protexidas Vitivinícolas de Galicia (Monterrei, O Ribeiro, Rías Baixas, Ribeira Sacra e Valdeorras) á economía dúas seus respectivos territorios.
“Debido á ausencia de datos estatísticos específicos sobre este subsector, ou estudo limita vos cálculos á viticultura e á industria vitivinícola tomando como referencia máis dunha ducia de fontes autonómicas e nacionais entre vos anos 2008 e 2022”, segundo indica a fundación.
Unha das principais conclusións do estudo é que, globalmente as DD.OO. vitivinícolas de Galicia achegan, de media, ou 1,9% do PIB dous seus territorios e ou 2,1% do emprego, ou que en cifras absolutas supón un valor da produción de 258,4 millóns de euros, un Valor Engadido Bruto (VEB) de 163,9 millóns de euros, e 2.858 postos de traballo directos (ou 55% do emprego corresponde á viticultura e ou resto, ás adegas). No caso concreto do territorio da D.O. Valdeorras, o valor económico da produción de viño ascende 23,9 millóns de euros (9,3% das DDOO galegas), achega un valor engadido bruto de 15 millóns de euros, e o sector dá emprego directo a 233 persoas.
En xeral, o peso económico das cinco DOP é máis de catro veces superior ao que ten a cadea vitivinícola non conxunto dá economía galega (0,40% do VEB). Esta cifra, sinalan desde a Fundación Juana de Vega, non fai máis que confirmar ou dato xa coñecido dá forte especialización que presentan os cinco territorios e que o peso dás actividades ligadas ao viño nestas zonas multiplica case por seis a media galega.
Peso relativo no PIB comarcal
Na comparativa entre comarcas, as diferenzas son significativas pola oscilación entre ou 4% do PIB e ou 5,4% do emprego non Ribeiro fronte ao 1,7% do PIB e ou 1,4% do emprego nas Rías Baixas.
Nesta última comarca, a pesar de ser con moita diferenza a DOP de maior dimensión económica (xera máis dá metade dá produción e do VEB dás cinco DOP e a metade dous postos de traballo, uns 1.399), hai dous factores internos que explican estas cifras. Primeiro, a inclusión de moitos concellos nos que ou viñedo ocupa unha parte moi pequena. Segundo, ou maior dinamismo e diversificación da base económica de boa parte do territorio, sobre todo dá subzona do Salnés.
Nunha posición intermedia atópanse Monterrei e Valdeorras. En Monterrei, a DOP xera ao redor do 3,3% do PIB e ou 2,9% do emprego; e en Valdeorras ou 2,6% do PIB e ou 3% do emprego. Non caso dá Ribeira Sacra, ou estudo dá Fundación Juana de Vega apunta que as estimacións deben tomarse con cautela, posto que indican ou peso económico máis baixo dás DOP (1,3% do PIB) e en cambio, un notable peso en termos sociais (4,1% do emprego).
Non obstante, os datos analizados destacan que ou impacto das DOP na economía comarcal sería moito maior se se tiveran en conta vos encadeamentos con outras actividades tales como a provisión de insumos, as relacionadas co transporte, comercialización e distribución final do viño, ou vos efectos inducidos sobre a hostalería e ou turismo. Non detalle, as cifras para cada DOP tamén esconden grandes diferenzas internas xa que hai concellos nos que a dependencia dá cadea vitivinícola é moito maior ca noutros.
Tomando como referencia datos do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación (MAPA), e calculando a media non período 2020-2021 para atenuar posibles oscilacións, o valor da produción das cinco DDOO vitivinícolas galegas de 258,4 millóns de euros repartiríase así: Rías Baixas
achega o 61,6% do total; o Ribeiro, o 12,6%; Ribeira Sacra, o 9,7%; Valdeorras o 9,3% e Monterrei, ou 6,8%.
A demanda interna
Para completar a imaxe macroeconómica da cadea vitivinícola, o estudo aborda a produción de viño, a demanda interna e o comercio interrexional e internacional. O feito básico a destacar é que, aínda que a situación tendeu a mellorar na última década, a produción de viño en Galicia é moi inferior á demanda interna, o que orixina unhas elevadas importacións netas. “Isto non é sinalado habitualmente, ao centrar as análises non comercio internacional, pero esta realidade evidénciase cando temos en conta tamén vos fluxos interrexionais co resto de España”, sinalan vos autores do estudo.
Sen dúbida, o dinamismo das Denominacións de Orixe posibilitou un notable crecemento das exportacións de viños de calidade á UE e a terceiros países. Non obstante, esta situación acompáñase dun volume moito maior de compras netas ao resto de España, en boa parte de viños de mesa con menores prezos. O resultado é un saldo comercial global (sumando ou interrexional e ou internacional) deficitario. Isto reflicte que a cadea vitivinícola galega só é capaz de cubrir unha parte dá demanda interna. “Noutras palabras: ou consumo de viño en Galicia multiplica aproximadamente por 1,3 a produción interna”, destacan desde a fundación.
