O proxecto Lousa. Recuperación en zonas con procesos de extracción, concibido polos arquitectos Carlos Quintáns Eiras e pola valdeorresa Zaida García Requejo para dinamizar turisticamente os activos paisaxísticos ao redor desta roca na comarca de Valdeorras, acaba de ser incluído como finalista na categoría de Investigación e difusión dos Premios da Bienal Española de Arquitectura e Urbanismo (BEAU).
“Trátase dunha das convocatorias máis relevantes e mediáticas do noso país, que pretende poñer en valor a arquitectura como valor de cambio, e está promovida polo Ministerio de Transportes, Mobilidade e Axenda Urbana, en colaboración co Consello Superior dos Colexios de Arquitectos de España e a Fundación Arquia. Os proxectos gañadores en cada unha das categorías de premios establecidas na BEAU daranse a coñecer o próximo mes de setembro, data na que a Bienal celebrará a súa XVI edición na cidade de Sevilla.
25 finalistas entre 150 propostas
O proxecto arquitectónico promovido polo Clúster e apoiado polo Concello de Caraballeda de Valdeorras, a Vicepresidencia Primeira e Consellería de Economía, Industria e Innovación da Xunta e a Deputación de Ourense é un dos 25 finalistas dentro dunha das categorías máis relevantes da convocatoria da Bienal, á que se presentaron 150 propostas.
O proxecto asinado ten unha longa intrahistoria debido a que os seus artífices levan anos interesados en investigar e publicar información sobre os procesos produtivos e a posible mellora das contornas xeográficas nos que estes se incardinan.
Tras publicar un par de obras centradas nesta cuestión, Quintáns e García comezaron a traballar en colaboración coa nosa Agrupación industrial nun plan para determinar como actuar no conxunto de canteiras de Valdeorras atendendo ao peche de varias delas, e forzando as intervencións necesarias para restablecer a vexetación nas zonas degradadas, derrubar ou restaurar construcións abandonadas existentes e fixar lugares de descanso e de lecer, así como para expor percorridos que debían mostrar as calidades paisaxísticas que xa existían.
Está previsto que as investigacións destes anos consoliden este ambicioso proxecto de intervención sobre antigas canteiras na zona de Carballeda de Valdeorras. Á investigación sumóuselle un proxecto de intervención e ambos foron entregados en novembro de 2022.
“Ambos os traballos, o de investigación e o de proxecto, deberían contribuír á reflexión disciplinar que nos é propia e tamén á súa conexión coa cultura, atendendo ao sucedido na arte desde hai décadas e que debería retomarse”, considera Carlos Quintáns, un dos arquitectos artífices da investigación e da proposta de actuación.
A súa compañeira Zaida García considera, ademais, que “ambas as accións poden ser semente para impulsar cambios na contorna e de relación co medio, para canalizar adecuadamente o desenvolvemento e o progreso, a través dunha actuación concreta que podería replicarse logo noutras áreas xeográficas con similitudes paisaxísticas”.
Reclamo turístico de primeira orde
Pola súa banda, o presidente do Clúster de Turismo de Galicia, Víctor Cobo, móstrase satisfeito de que o proxecto fose preseleccionado na BEAU sempre que axudará a darlle visibilidade a Valdeorras como emprazamento principal da actividade louseira en Galicia e á propia Agrupación industrial e ás súas empresas como organizacións concienciadas con poñer en valor “non só a xeración de postos de traballo e dinamización económica que a lousa posúe na zona, senón tamén co coidado e acondicionamento da zona na que se incardina, de acordo ás premisas de sustentabilidade, para que a área xeográfica no que se sitúan as canteiras convértase nun reclamo turístico de primeira orde”.
